Hikaye anlatma sanatı, birçok kültürde uzun zamandır saygı duyulan bir beceri ve önemli bir gelenektir. Eski dönemlerden bu yana aile büyükleri ve anlattıkları hikayeler, toplumun bilgi, tarih ve bilgeliğinin hazinesi olarak görülmüştür. Bir topluluğun yaşlı üyeleri, sözlü geleneği canlı tutarak hikayelerini genç nesillerle paylaşmaya teşvik edildi. Günümüzde tıp ve sosyal bilim araştırmacıları, hikaye anlatmanın öğretme ve eğlendirme aracı değil, aynı zamanda bilişsel sağlıkla da ilgili olduğunu savunur.
Hikaye Anlatıcılığının Beyin Sağlığı Üzerine Etkileri
Hikaye anlatımının psikolojik ve terapötik etkileri vardır. Bununla birlikte, depresyon gibi akıl sağlığı sorunlarının tedavisinde de kullanılan bir yöntemdir. Demans ve Alzheimer gibi hastalıklardan muzdarip insanlar üzerinde yapılan bir çalışma neticesinde, anımsama ve hikaye anlatma terapisinin hem bilişsel sağlığa katkı sağladığı hem de mutluluk seviyelerini yükselttiği belirlenmiştir. Özellikle otobiyografik hikaye anlatımı, ruh sağlığını olumlu yönde etkiler.
Beyin Sağlığı İçin Hikaye Anlatımı Nasıl Kullanılır?
Anımsama terapisinin tüm yaşlanan popülasyonlara fayda sağlamak amacıyla nasıl kullanılabileceğini anlamak için, çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Gelişmiş hafızaya sahip olanlar, daha iyi ruh hali taşıyanlar ve kişilerarası ilişkileri iyi olan insanlara kadar herkes, hikaye anlatımından faydalar elde edebilir. Bunun için yapılması gereken tek şey, çevremizdekilere, arkadaşlarımıza ve ailemize hikayeler anlatmak ve böylece beyin egzersizi yapmaktır. Anlatılacak hikayeler, kişinin kendi yaşamından kesitler içermesi, beyin sağlığına daha fazla fayda sunar.
Hikaye Anlatıcılığı İçin İpuçları
Zihinsel zindelik, daha iyi sosyal ilişkiler ve sağlıklı bir beyin için, hikaye anlatımında şu ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:
- Heyecanlanmak: Hikaye anlatımı bir performanstır ve iyi bir hikaye anlatmak için enerjiye ve coşkuya ihtiyacınız vardır. Bu yüzden tutkulu ve heyecanlı olmalısınız.
- Gülümsemek: Bir kişi, yüzünde bir gülümseme ile hikaye anlattığı zaman, sesteki ince tonlamalar değişir. Gülümsüyorsanız, farklı kelimeler seçmelisiniz. Unutmayın, hikaye anlatmak da eğlencelidir.
- Uygulama: Her sabah o günkü hikayeniz olacak bir anı seçin. Biri aradığında veya biriyle görüştüğünüzde bu hikayeyi ona anlatın. Ne kadar heyecanlı olursanız, dinleyiciniz de hikaye anlatmanızı dört gözle bekleyecektir.
- Kısa tutmak: Hikayeler uzayıp gidebilir. Bu yüzden anlatacağınız şeyi kısa ve etkili tutmalısınız. İyi bir hikayenin uzun olması gerekmez.
- Ayrıntı: Hikaye içinde çok fazla ayrıntı kullanmak, dinleyicinin ilgisini çekecektir.
- Duygu: Sadece gerçeklere bağlı kalmayın. Hissettiğiniz duyguları dile getirin. Böylece dinleyenleri daha fazla etkileme gücünüz olacaktır.
- Karakterler: Karakterleri geliştirmeniz, hikayeyi daha da ilgi çekici ve dinlenebilir kılar. Hikaye içinde geçen insanları yeterince betimleyin.
- İlginçlik: Bir hikayenin ilginç olmadığını düşünüp, önyargılı davranmayın. Çünkü iyi anlatılan her şey ilginç olabilir. Hikaye anlatımı, anlattıklarınızdan çok bir şeyi nasıl anlattığınız ile ilgilidir.